Küresel ekonomilerin yaklaşık 3 yıldır süren enflasyonla mücadelesinde yavaş yavaş sona yaklaşıldığı görüşü güven kazanıyor, merkez bankalarının büyük çoğunluğu ülkelerindeki ekonomik gidişata göre politika ayarlamalarını sürdürüyor.
Ekim ayında Avrupa Merkez Bankası (ECB) Kanada Merkez Bankası (BoC) ve Güney Kore Merkez Bankası faiz indirimine giderken, Rusya Merkez Bankası faiz artırım kararı aldı.
Japonya Merkez Bankası (BoJ), Çin Merkez Bankası (PBoC) Hindistan Merkez Bankası (CBI), Macaristan Merkez Bankası (MNB) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ise politika faizini sabit bıraktı.
Avrupa’da üçüncü indirim
ECB, piyasa beklentileri doğrultusunda yılın üçüncü faiz indirimine giderek üç temel politika faizini 25 baz puan düşürdü.
Bankanın para politikasına ilişkin açıklamasında, mevduat faiz oranının yüzde 3,50’den yüzde 3,25’e, refinansman faizi ve marjinal borçlanma faizinin de 25 baz puan düşürülerek sırasıyla yüzde 3,40 ve yüzde 3,65’e indirildiği belirtildi.
Böylece, para politikasına yönelik yılın 7. toplantısında hem refinansman faizi hem de marjinal fonlama faizi için Mart 2016’dan, mevduat faizi için ise Eylül 2019’dan bu yana üçüncü indirim gerçekleşti.
ECB Başkanı Christine Lagarde, toplantı sonrasında Avro Bölgesi’nde ekonomik faaliyetlerin beklenenden biraz daha zayıf olduğunu belirterek, “Son veriler durgun büyümeye işaret ediyor. Şirketler yatırımlarını sadece yavaş bir şekilde genişletirken konutlara yapılan yatırımlar azalmaya devam ediyor.” dedi.
BoC, üst üste 4. toplantısında politika gevşemesine giderken, politika faizini 50 baz puan düşürerek yüzde 3,75’e çekti.
BoC’den yapılan açıklamada, enflasyonist baskıların artık geniş tabanlı olmaması nedeniyle iş dünyası ve tüketici enflasyon beklentilerinin büyük ölçüde normalleştiği aktarılarak, enflasyonun hedefe yakın kalmasının, enflasyondaki yukarı ve aşağı yönlü baskıların kabaca dengelenmesinin beklendiği kaydedildi.
Asya’da son durum
Güney Kore Merkez Bankası da politika faiz oranlarını beklentiler dahilinde 25 baz puan düşürerek yüzde 3,25 seviyesine indirdi. Söz konusu indirim 2020’den bu yana yapılan ilk faiz indirimi oldu.
Bankadan yapılan açıklamada, enflasyonun açık bir istikrar eğilimi gösterdiğini kaydedilerek, hanehalkı borç büyümesinin yavaşladığı ve döviz piyasasındaki risklerin bir miktar azaldığı belirtildi.
Yeni Zelanda Merkez Bankası da yılın ikinci faiz indirimine gitti, yüzde 5,25 olan politika faizini 50 baz puan düşürerek 4,75 seviyesine indirdi.
MB politika faizini sabit tuttu
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), ekim ayında politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını değiştirmeyerek yüzde 50’de tuttu.
Eylülde enflasyonun ana eğiliminin bir miktar yükseldiği ifade edilen Bankadan yapılan duyuruda, “Üçüncü çeyreğe ilişkin göstergeler, yurt içi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere yaklaştığını ima etmektedir. Temel mal enflasyonu düşük seyretmeye devam ederken, hizmet enflasyonundaki iyileşmenin son çeyrekte gerçekleşmesi beklenmektedir.” değerlendirmesine yer verildi.
Japonya politika faizinde değişikliğe gitmedi
BoJ oy birliği ile alınan kararla kısa vadeli faiz oranı yüzde 0,25 seviyesinde sabit bıraktı.
Banka, karar sonrasında 2024 Ekim ayına ilişkin “Ekonomik Faaliyet ve Fiyatlar için Görünüm Raporu”nu yayımladı.
Raporda, Japonya ekonomisinin potansiyel büyüme oranının üzerinde bir hızda büyümeye devam etmesinin muhtemel olduğu belirtilerek, çekirdek Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki (TÜFE) yıllık artış oranının 2024 mali yılında yaklaşık yüzde 2,5 ve ardından 2025 ve 2026 mali yıllarında yaklaşık yüzde 2 olmasının beklendiği bildirildi.
Çin tarafı ekim ayını pas geçti
Çin’de PBoC, ana politika faizi niteliğindeki 1 yıl vadeli borçlanma faizini sabit bırakırken, Ulusal Bankalar Arası Fon Merkezi 1 yıllık kredi faiz oranını yüzde 3,35’ten 3,1’e, 5 yıllık kredi faiz oranını ise yüzde 3,85’ten 3,6’ya çekti.
Analistler, merkez bankasının politika faizini sabit tutmasının, aşamalı canlandırma adımlarına rağmen para politikasında ihtiyatlı tutumu sürdürdüğünün işareti olduğu yorumunu yaptı.
Bununla birlikte, Macaristan Merkez Bankası, Polonya Merkez Bankası ve Hindistan Merkez Bankası politika faizini sırasıyla yüzde 6,50, yüzde 5,75 ve yüzde 6,50 seviyesinde sabit tuttu.
Rusya Merkez Bankası faiz artırımı kararı aldı
Rusya Merkez Bankası ise politika faizini 200 baz puan artışla yüzde 21’e çıkararak, tüm zamanların en yüksek seviyesine yükseltti.
Bankadan yapılan açıklamada, ülke ekonomisine yönelik “mevcut enflasyon beklentisinin yükselmeye devam ettiği” kaydedilerek, “Yurt içi talebin büyümesi, mal ve hizmet arzını genişletme olanaklarını önemli ölçüde geride bırakıyor.” ifadesine yer verildi.
Yıllık enflasyon oranının eylül ayında yüzde 9,8 ile tahminin üstünde gerçekleştiğine işaret edilen açıklamada, gelecek toplantılarda yeniden faiz artırım ihtimalinin de bulunduğu belirtildi.
Banka, politika faizini son olarak 13 Eylül’de 100 baz puan artışla yüzde 19’a yükseltmişti.
