Burun yapılarının aslında ne işe yaradığını, geleneksel tıpta neden tercih edildiklerini öğrendikten sonra biraz hayrete düşeceksiniz.
Nesli tükenmekte olan Saiga antilopları hakkında ilginç bilgileri derledik.
Saiga antilobunun fark edilir en büyük özelliği; büyük, hortuma benzeyen burnu.
Onların burunları sadece görsel olarak farklı değil. Tabii ki bu şekilde evrimleşmesinin bazı nedenleri var. Doğal ortamın zorlu koşulları ve mevsimsel sıcaklık dalgalarına burunları sayesinde adapte oluyorlar.
Burun delikleri tozu filtrelediği gibi kışın ise soğuk havayı akciğerlere gitmeden önce ısıtarak âdeta radyatör görevi görüyor.
Yazın kuru ve sıcak havasına da tüylerini dökerek uyum sağlıyorlar.
Saiga antilobu yaşam alanları
Saiga antilopları esas olarak Orta Asya’nın bozkırlarında yaşıyorlar. Kırgızistan, Kazakistan ve Moğolistan gibi ülkelerde görülmesine rağmen sayıları son yıllarda ciddi şekilde azaldı. Bunun sebeplerini biraz sonra açıklayacağız ancak önce rakamlara bakalım.
Son 15 yılda Saiga antiloplarının sayısı yüzde 95 oranında tükendi. 1,5 milyondan 50 bine kadar azalmasının nedenlerinden biri ise 2015 yılında yaşanan bir felaketten de kaynaklanıyor. Pasteurella ve Costridium bakterilerinin toplu ölüme sebep olduğu düşünülüyor.
Nesli tehlikede çünkü işin içinde insan faktörü var.
Saiga antilobu, yaşam alanlarının daralması ve yasa dışı avlanma gibi nedenlerden dolayı nesli tükenme tehdidi altında. Uluslararası doğa koruma kuruluşları, bu olağanüstü canlını korumak için yoğun çaba gösteriyor.
Buna rağmen Saiga antilopları ticaret ve geleneksel tıbbın pençesinden kurtulamıyor.
Saiga antiloplarının boynuzları, eti ve derisi maalesef ticari değere sahip. Özellikle boynuzları iksir, merhemde kullanılırken içeceklere özüt olarak da ekleniyor. Çin geleneksel tıbbında tercih edilen boynuzlar, yasa dışı olsa bile çeşitli mekânlarda halka açık şekilde de satılıyor.
Üstüne bir de derisi süet yapımında kullanılırken etinin ise hem besleyici hem de lezzetli olduğu söyleniyor. Tüm bu sebepler yüzünden de nesli tükenen bu hayvanları daha da tüketmeye devam ediyorlar.
Çiftleşme de öne çıkan özellikleri var.
Kasım ayında çiftleşme dönemleri başlıyor ve erkek Saiga antilopları bu dönemde dişileri kabul etmek için agresif olabiliyor. Aralarındaki kavgalar bazılarının ciddi yaralanmasına da neden oluyor.
Saiga dişileri ise genellikle ikiz doğum yapıyor ve bu da aslında onların hızla çoğalmasını sağlıyor. Ancak bu olumlu özelliğe rağmen avlanma ve hastalıklar, doğum oranlarını dengeleyen ciddi sorunlar.
Mevsimsel göçleriyle biliniyorlar.
Bir diğer özellikleri ise Saiga antiloplarının 1000 km’ye kadar uzak mesafelere gidip göç edebilmeleri. Binlerce kilometrede bile yeni beslenme alanları buluyorlar ve çetin hava şartlarına uyum sağlayabiliyorlar.
