BTK ve KVKK Başkanları Açıkladı: Yapay Zekada Türkiye'yi Hangi Düzenlemeler Bekliyor?

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu, Türkiye’de yapay zekanın regülasyon boyutuna dikkat çekerek BTK’nın dijital altyapıyı güçlendirme ve yapay zeka sistemlerini denetleme konusundaki rolünü anlattı.

Karagözoğlu, BTK’nın 5G sonrası teknolojiler ve kuantum temelli altyapılara hazırlık sürecinde olduğunu belirterek, yapay zekanın telekomünikasyon sektöründeki geleceğine işaret etti:

“5G ile birlikte yapay zeka, şebeke yönetiminden kapasite planlamasına kadar tüm haberleşme altyapısında etkin bir rol üstlenecek. Yani yapay zekanın telekomünikasyona entegrasyonu kaçınılmaz ve kritik önemde.”

BTK Akademi: Yapay Zekada Yetişmiş İnsan Gücü

Karagözoğlu, BTK Akademi’nin önemini özellikle vurgulayarak Türkiye’nin yapay zeka konusunda kalifiye insan kaynağı yetiştirmesine büyük önem verdiklerini ifade etti. BTK Akademi, bugün 2,5 milyonun üzerinde kullanıcıya ulaşmış durumda ve özellikle gençlere yönelik eğitim içerikleriyle Türkiye’nin dijital dönüşümüne doğrudan katkı sağlıyor:

“Türkiye’nin yapay zekada söz sahibi olabilmesi için nitelikli iş gücüne ihtiyacı var. Biz BTK olarak, gençlerin dijital yeteneklerini geliştirmeleri için ücretsiz ve kapsamlı eğitimler sunuyoruz.”

Yapay Zeka ile Sahtecilik Mücadelesi

Karagözoğlu ayrıca, yapay zekanın dijital güvenlikte de aktif olarak kullanıldığına dikkat çekti:

“Yapay zekayı kullanarak sahtecilik yapan siteleri, dolandırıcılık içeriklerini önceden tespit ediyoruz. Bu tür içeriklerin tespitinde yapay zeka büyük avantaj sağlıyor ve sürekli eğitilerek etkinliği artırılıyor.”

KVKK Başkanı Faruk Bilir: Mahremiyet ve Teknolojinin Dengesi

Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK) Başkanı Prof. Dr. Faruk Bilir, kişisel veri koruma kanununun yapay zeka sistemlerine uygulanabilir olduğunu belirtti. Bu durum, Türkiye’nin yapay zeka alanındaki hukuki altyapısının temelini oluşturuyor:

“Türkiye’de doğrudan yapay zekaya özel bir kanun henüz yok. Ancak mevcut kişisel veri koruma kanunu, yapay zekanın yarattığı veri işleme süreçlerini kapsıyor. Bu nedenle veri güvenliği, veri işleme ilkeleri ve hukuki uyumluluk alanlarında rehberlik sağlıyoruz.”

Yapay Zekada Şeffaflık ve İtiraz Hakkı

KVKK’nın yapay zeka sistemlerindeki veri işleme süreçlerine ilişkin vurgusu, sistemlerin şeffaf olması gerektiği ve kullanıcıların sistem sonuçlarına itiraz edebilmesi gerektiği yönünde oldu:

“Kanunumuz, otomatik sistemler tarafından alınan kararlara karşı itiraz hakkını açıkça tanıyor. Yapay zeka sistemlerinin hesap verilebilir olması ve insanların itiraz hakkını kullanabilmesi temel haklardan biri.”

Mahremiyet Teknolojiye Engel Değil

Bilir, mahremiyet odaklı düzenlemelerin teknoloji gelişiminin önünde engel olarak görülmemesi gerektiğinin altını çizdi:

“Veri koruma kanunları, verinin keyfi ve sınırsız kullanımına karşıdır ancak verinin doğru ve amacına uygun kullanımına engel değildir. Mahremiyet, teknolojik ilerlemelerle birlikte ele alınabilir ve alınmalıdır.”

KVKK Akademi ve Veri Koruma Gönüllüleri

Faruk Bilir, KVKK Akademi’nin kuruluşuyla BTK Akademi örneğini izlediklerini, bu platformun kişisel veri koruma bilincini artırmak için kullanıldığını belirtti:

“Amacımız toplumda veri koruma bilincini artırmak ve mahremiyet kültürünü yaygınlaştırmak. Bu bağlamda, özellikle gençlere yönelik eğitim projeleri ve rehber dokümanlar yayınlıyoruz.”

Yapay Zekaya Maskotlu Yaklaşım: “Verican ve Verinaz” ile Mahremiyet Eğitimi

KVKK Başkanı Prof. Dr. Faruk Bilir, konuşmasında Türkiye’de kişisel verilerin korunmasına yönelik farkındalığı artırmak için ilginç bir yöntemden bahsetti: “Verican ve Verinaz”. KVKK, kişisel veri bilincini toplumda yaygınlaştırmak ve dijital mahremiyet farkındalığını artırmak için maskotları devreye almış durumda. Süreç önce Verican ile başladı. Verinaz ise yolda. Burada amaç kişisel veri kullanımı ve mahremiyet kavramını özellikle genç nesiller için daha anlaşılır ve eğlenceli bir hale getirmek.

“Uzmanlarımız bu maskotları oluşturduğunda ilk akla gelen isim ‘Verican’ oldu. Çünkü veriler bizim için candır. Kadın versiyonunu ise ‘Verinaz’ olarak adlandırdık, çünkü verilerimizi işlerken nazlı davranmalı, onları dikkatli ve ölçülü kullanmalıyız.”

“Verican”: Verinin Değerini Temsil Ediyor

Verican, kişisel verilerin ne kadar kıymetli olduğunu vurgulayan maskot. Aslında bir sembol olarak insanların verilerinin korunmasının önemini anlatıyor. BTK’nın öncülük ettiği BTK Akademi’den esinlenen KVKK, gençlerde veri koruma bilincini oluşturmak için “Verican”ı kullanıyor. Amaç gençlerin kişisel verilerini koruma konusunda daha bilinçli ve aktif olmaları.

“Verican’la vermek istediğimiz mesaj çok net: Verileriniz değerlidir, onları koruyun ve bilinçli kullanın. Özellikle gençlerin bu bilince sahip olması çok önemli.”

“Verinaz”: Veri Minimizasyonunu Temsil Eden Nazlı Maskot

Henüz iletişimine başlanmayan Verinaz ise kişisel veri işlemede veri minimizasyonu ilkesini temsil ediyor. Adından da anlaşılacağı üzere, veriyi mümkün olan en minimal düzeyde kullanmayı, yani biraz “nazlı” davranmayı öğütlüyor. Yani ihtiyaç duyulmayan verilerin toplanmaması, gereğinden fazla bilginin paylaşılmaması gerektiğini genç nesillere sevimli bir dille aktarıyor.

“Verinaz’ın temsil ettiği prensip veri minimizasyonudur. Yani gerektiğinden fazla veriyi istemeyin, paylaşmayın ve işlemeyin. Verinizi paylaşırken biraz ‘nazlanın’, çünkü her veri gereksiz yere paylaşılmamalı.”

Maskotların Geleceği: Yapay Zekalı Avatarlar ve Dijital Etkileşim

KVKK, Verican ve Verinaz maskotlarının ilerleyen süreçlerde yapay zeka teknolojileri ile birleştirilerek gençlerle interaktif şekilde iletişime geçebilmesini planlıyor. Bu da gençlerin KVKK hakkında sorularını sormalarını, doğru yanıtları maskotların dijital avatarlarından almalarını mümkün kılabilir.

“İlerleyen süreçlerde Verican ve Verinaz maskotlarımızın yapay zeka ile desteklenen avatarlarını gençlerle buluşturacağız. Böylece gençler, mahremiyet konusunda sorularını doğrudan bu maskotlara yöneltebilecek.”

Bitirirken:

BTK Başkanı Karagözoğlu ve KVKK Başkanı Bilir’in açıklamalarından çıkan sonuç, Türkiye’nin yapay zekanın potansiyelini yakalamak için regülasyon, eğitim ve altyapı anlamında güçlü adımlar attığı yönünde.

BTK’nın telekomünikasyon altyapısındaki yeniliklere adaptasyonu hızlandırması, KVKK’nın ise mahremiyet ve veri koruma prensipleriyle yapay zekaya uyumlu yasal zemin hazırlaması, ülkemizin yapay zeka regülasyonlarında öncü bir rol oynayabileceğini gösteriyor.

Ömer Abdullah Karagözoğlu:

“Yapay zeka, artık altyapı yönetiminden güvenliğe kadar pek çok alanda kaçınılmaz hale geldi. Türkiye’nin dijital altyapısı, yapay zeka sistemleriyle daha da güçlenecek.”

Prof. Dr. Faruk Bilir:

“Veri koruma ve mahremiyet, teknolojik ilerlemelerle birlikte düşünülmelidir. Yapay zeka sistemlerinin şeffaflığı ve hesap verebilirliği bu noktada hayati öneme sahip.”