Tüketici hakları savunucuları, e-ticaret platformlarında satılan ikinci el teknoloji ürünlerinin iadesi sırasında satıcıların mağdur olmaması için ‘tespit belgesi’ alınmasını öneriyor. Bunun en büyük nedeni ise dijital pazar yerleri üzerinden ikinci el ürün satmak isteyen kullanıcıların son dönemde dolandırıcıların hedefi haline gelmesi.
Tüketiciyi Koruma Derneği Genel Başkanı Aziz Koçal, son dönemde çevrim içi ikinci el ürün alım-satım platformları hakkındaki şikayetlerde artış yaşandığına dikkati çekti ve “Bu platformlarda, birçok vatandaş dolandırıcılık ve mal kaybı gibi sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Özellikle cep telefonu gibi elektronik ürünlerde bazı alıcılar, sağlam parçaları çıkarıp ürünü eksik şekilde iade ederek satıcıyı mağdur ediyor” dedi.
Söz konusu platformlarda satıcıların alıcılara ait kimlik bilgilerine erişmede sıkıntı yaşadıklarını vurgulayan Koçal, “Alıcıların yalnızca kargo adresi görünürken, bu adreslerin de sıklıkla bir bakkal veya iş yeri gibi yerlere ait olması, alıcılara ulaşılmasını neredeyse imkansız hale getiriyor” diye konuştu.
Alıcılara ulaşılmasını neredeyse imkansız
Koçal, ürünlerin iadesi için tanınan iki günlük sürenin dolandırıcılık ihtimalini artırdığını kaydederek, “Özellikle cep telefonu ve diğer elektronik cihazlarda, bazı kötü niyetli alıcıların ürünü aldıktan sonra içindeki sağlam parçaları çıkarıp, IMEI numaralarını kopyaladığı ve ürünü iade ederek satıcıyı mağdur ettiği belirtiliyor. Bu süreçte, platform parayı kendi bünyesinde tutarak iade gerçekleştiğinde alıcıya geri ödeme yapıyor. Böylece satıcı, hem ürününü eksik veya değiştirilmiş halde geri alıyor hem de ödeme alamıyor” değerlendirmesini yaptı.
Yüz yüze yapılmayan her alışveriş risk taşıyabilir
İkinci el alışveriş platformlarda yaşanan anlaşmazlıkların Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında değerlendirilemediğine ve davaların hukuk mahkemelerine taşınmak zorunda kaldığına işaret eden Koçal, “Bu siteler üzerinden alışveriş yapan veya ürünlerini satışa koyan herkesin kimlik bilgileriyle kayıt olması zorunlu hale getirilmeli. Satıcı ve alıcı, sorun yaşandığında site aracılığıyla birbirine ulaşabilmeli. Kolay kazanç sağlama arayışında olan kötü niyetli kişilere karşı caydırıcı düzenlemeler acilen yapılmalı” ifadelerini kullandı. Koçal, çevrim içi alışveriş yapmak isteyen tüketicilere ise işlemlerini mümkünse yüz yüze yapmalarını tavsiye ederek, aksi takdirde dolandırıcılık riskinin kaçınılmaz olduğunu söyledi.
Hakkınızı aramak için Tüketici Hakem Heyeti ve arabulucuya başvurabilirsiniz
Tüketici Hakları Derneği (THD) Başkanı Ergün Kılıç, dijital platformlarda satış yapan kişilerin, ürün özelliklerini belirlemek amacıyla yetkili servis ya da bilirkişiden “tespit belgesi” alabileceğini belirtti ve ekledi: “Tespit belgesi, hasar, eksik parça, parça değişimi veya ürüne zarar verilerek iade edilmesi gibi durumlarda ekonomik çıkarların tazmin edilmesinde önem taşır” ifadesini kullandı.
Kılıç, tüketicilerin haklarını korumak amacıyla Tüketici Hakem Heyeti ve arabulucuya başvurabileceklerin altını çizerek, şunları kaydetti: “Tüketici Hakem Heyetine başvuruda parasal miktar sınırları bulunmaktadır. 103,99 liraya kadar olan zararlar için ikamet ettiği il veya ilçede faaliyet gösteren Tüketici Hakem Heyetine başvurarak ekonomik zarar tazmini talep edebilir. 103,99 lira üzerindeki zararlar için ise Tüketici Arabulucuya başvuru seçeneği bulunmaktadır. Başvurular, il ve ilçelerde bulunan Tüketici Hakem Heyetine gidilerek yapılabileceği gibi e-devlet üzerinden Tüketici Bilgi Sistemi aracılığıyla da yapılabilir.“
