Türkiye, 41 yıldır süren terörle mücadelede hem can hem de ekonomik açıdan ağır bedeller ödedi. 15 Ağustos 1984’te Siirt’in Eruh ve Hakkari’nin ilçelerinde PKK’nın başlattığı ilk saldırıdan bu yana, yaklaşık 15 bin asker, polis, korucu ve sivil vatandaş şehit oldu.
41 yılda yaklaşık 15 bin Türk vatandaşı şehit oldu
Milli Savunma Bakanlığı’nın açık kaynaklara yansıyan verilerine göre; 1984’ten 2024’e kadar 14 bin 902 kişi terör saldırılarında hayatını kaybetti. Bu şehitlerin 6 bin 387’si Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) mensubu, bin 512’si güvenlik korucusu, 587’si polis gücü mensubuydu. Terör saldırılarından dolayı yaralanan toplam güvenlik gücü sayısı ise 21 bin 667.
Etkisiz hale getirilen terörist sayısı 50 bini aştı
Söz konusu dönemde etkisiz hale getirilen PKK’lı terörist sayısının 50 bini aştığı tahmin ediliyor. 46 bin 276 terörist öldürüldü, 6 bin 484’ü yaralı olarak ele geçirildi, 8 bin 195’i ise kendiliğinden teslim oldu.
PKK nasıl, ne zaman kuruldu?
Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Fis köyünde 1978 yılında yapılan toplantıyla kuruluşunu ilan eden terör örgütü PKK, Türkiye’ye kanlı bir tarih yaşattı. Kuruluşundan kısa süre sonra faaliyetleri deşifre edilen teröristler, Suriye üzerinden Lübnan’a geçerek Bekaa Vadisi’ne yerleşti.
Örgütün elebaşı Abdullah Öcalan, Suriye’nin başkenti Şam’ı karargah olarak seçti. 12 Eylül 1980 askeri darbesi sırasında yurt dışına kaçamayan birçok terörist yakalanırken, örgüt eğitim ve komuta merkezini yurt dışına taşıdı. 1982 yılında Şam’da yapılan 2. kongrede, Türkiye’ye yönelik silahlı saldırı kararları alındı.
İlk şehit Jandarma Onbaşı Süleyman Aydın
Bu karar doğrultusunda 15 Ağustos 1984 gecesi Siirt’in Eruh ve Hakkari’nin Şemdinli ilçelerinde ilk silahlı eylemler gerçekleştirildi. Saldırılarda PKK terörünün ilk şehidi Jandarma Onbaşı Süleyman Aydın yaşamını yitirdi. Bu saldırıların ardından örgüt, asker ve sivillere yönelik onlarca katliam gerçekleştirdi.
1999’da Kenya’da yakalanan Öcalan’ın ardından, 2000 yılında Kandil’de yapılan kongrede silahlı eylemlere sözde ara verildiği açıklansa da, sınır hattında oluşturulan yapılanmalar ve iç bölgelerdeki saldırılarla terör örgütü tehdit olmaya devam etti.
“4 trilyon liralık hesaplanabilir kayıp”
Eski İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 2023’te yaptığı açıklamada terörün ekonomik maliyetini ortaya koyan bir çalışmayı kamuoyuyla paylaşmıştı. Soylu, 1984-2019 yılları arasında sadece hesaplanabilir maliyetin 3 trilyon 722 milyar lira olduğunu belirterek, “Sadece PKK kaynaklı maliyet 3 trilyon 423 milyar lira. Bu rakamla 1000 havalimanı, 1000 şehir hastanesi, 1000 okul, 100 bin kilometre duble yol yapılabilirdi” demişti.
Sosyolojik bedel: Hesaplanamıyor
Uzmanlara göre ekonomik zarar kadar ağır olan bir diğer bedel ise Türkiye’nin yaşadığı sosyolojik ve psikolojik kayıplar. On binlerce aile evladını kaybetti, milyonlarca insan terör tehdidi altında yaşamayı öğrenmek zorunda kaldı.
