Türkiye’nin önemli ticaret ortaklarından biri olan Irak, ihracatçılar açısından yeni zorluklarla gündemde. Irak merkezi hükümetinin son dönemde hayata geçirdiği gümrük düzenlemeleri, Türkiye’den yapılan ihracatı doğrudan etkiliyor.
Konuya ilişkin açıklamada bulunan Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı ve TİM Yönetim Kurulu Üyesi Celal Kadooğlu, uygulamaya konulan yeni kuralların ihracat trafiğini sekteye uğrattığını vurguladı.
“72 saat kuralı” ihracatı zora sokuyor
Irak merkezi hükümeti tarafından uygulamaya alınan “72 Saat Kuralı” kapsamında, Türkiye’den yola çıkan ürünlerin Irak sınırına girdikten sonra en geç 72 saat içinde Güney Irak’a ulaşması gerekiyor.
Bu sürede yeni bir manifesto hazırlanması da zorunlu hale getirildi. Kadooğlu, bu uygulamanın ihracatçıların Kuzey Irak’taki depolama ve lojistik sistemlerine dayanan mevcut ticari düzeniyle örtüşmediğini belirtti.
Yeni kuralların ciddi operasyonel aksamalar ve maddi kayıplar doğurduğunu ifade eden Kadooğlu, 72 saat kuralının ya tamamen kaldırılması ya da esnetilmesi gerektiğini dile getirdi.
Her taşıt için ayrı manifesto zorunluluğu
Eskiden taşıt başına tek bir manifesto yeterliyken, yeni düzenlemeyle her farklı araç ve hatta her mal kalemi için ayrı ayrı manifesto hazırlanması gerekiyor. Kadooğlu, bu değişikliğin ihracat sürecini daha karmaşık hale getirdiğini, bu nedenle ihracatçının maliyet ve zaman açısından zarar gördüğünü söyledi.
Mühürleme zorunluluğu sahada hazırlıksız başladı
15 Nisan 2025 itibarıyla yürürlüğe giren mühürleme zorunluluğunun da sahada gerekli hazırlıklar tamamlanmadan hayata geçirildiğini belirten Kadooğlu, Musul Barajı Kontrol Noktası’nda uzun tır kuyruklarının oluştuğunu kaydetti. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin mühürleme sürecine henüz başlamadığını söyleyen Kadooğlu, bu durumun da lojistik akışı daha da zorlaştırdığını ifade etti.
Diplomatik girişim çağrısı
Kadooğlu, tüm bu gelişmelerin Güney Irak ile IKBY arasındaki yetki çatışmasının sonucu olduğuna dikkat çekerek, yıllara dayanan ihracat yatırımlarının zarar gördüğünü söyledi. İhracatçıların beklentisinin, 72 saat kuralının kaldırılması ya da esnetilmesi, manifestoların eski sistemde olduğu gibi taşıt bazında hazırlanması ve mühürleme uygulamasının tam işler hale gelmeden hayata geçirilmemesi yönünde olduğunu belirtti. Kadooğlu, Irak merkezi hükümeti nezdinde yüksek düzeyde diplomatik girişimlerde bulunulması çağrısında bulundu.
