Garip bir hikâyenin başrolünde olan kadın, 24 saat boyunca tavuk gibi davrandı.
Tıpta “zoantropi” olarak adlandırılan bu vakada insanlar neden ve nasıl kendini bir hayvan zannediyor, ne kadar yaygın?
24 saatlik tavuk hayatı…
İsmi açıklanmayan Belçikalı kadın, uyandı ve 24 saat boyunca, hastaneye gidene kadar tavuk gibi davranmaya başladı. 20 yıllık evli, eczane çalışan kadın, aile üyelerinden birinin ölümünden sonra depresyon ve uyku sorunları yaşamaya başlamıştı.
İş yerinde performansı olumsuz olarak bildirilmişti ve yapısal değişiklikler yaşıyordu. Bir gün kardeşi, kadını bahçede horoz gibi gıdaklayıp öterken buldu ve acil servise götürdü.
Bacaklarında yeni hisler olduğunu anlatmıştı. Terleme, titreme, yanakları şişirme ve övünmeye çalışma gibi belirtiler vardı. Kadın, bunun ardından nöbet geçirdi ve hafızası geri kaldı. Olayla ilgili çok az hatırlasa da utanç duyduğunu belirtmişti.
Birkaç hafta psikiyatri servisinde gözlemlendi, bir tedavi programı düzenlenerek taburcu edildi ve kendisi 1 yıl sonra iş hayatına geri döndü.
Peki, bir insan neden kendini tavuk gibi hissetmeye başlar? İşte burada, nadir görülen bir psikolojik rahatsızlık olan zoantropi devreye giriyor.
Zoantropi nedir?
Bir kişinin kendini başka bir hayvan sanmasına neden olan zoantropi, nadir görülen zihinsel bir sağlık sorunu. Bu durumda kişi, kendini fiziksel ve ruhsal olarak hayvan gibi hissedip hayvanın özelliklerini taklit ediyor.
Belçikalı kadında olmasa da normalde bu hastalığa yakalanan bir kişi, kanat çırpabilir, toprağı eşeleyebilir ve kuluçkaya yatabilir. Bu durum tabii ki sadece tavuklarla sınırlı değil. Hasta kendini; köpek, aslan, kaplan, sırtlan, kurbağa, kedi, tavşan, arı, kuş, yılan gibi çeşitli hayvanlar olduğuna da inandırabiliyor.
Hastalık tuhaf olduğu kadar nadir de. 1850-2012 yılları arasındaki dönemde tıbbi tarihsel literatüre bakıldığında sadece 56 vaka tanımı bulunuyor.
Peki zoantropi neden ortaya çıkıyor?
Vakaların azlığı ve durumun ilginçliği yüzünden nedenleri de biraz belirsiz. Araştırmalarda bu hastalık; şizofreni, psikotik depresyon ve bipolar gibi psikiyatri bozukluklarla ilişkilendiriliyor. Bazı görüşlere göre psikiyatrik bozuklukların yanı sıra beynin yapısal ve işlevsel bozuklukları da ikincil sebep olabilir.
Araştırmacılar, beynin öz farkındalık ve kimlik algısıyla ilgili bölgelerinde anormal bir aktivitenin bu yanılsamaya neden olabileceğini öne sürüyor. Özellikle temporal loblar ve prefrontal korteksteki işlev bozuklukları, kişinin gerçeklik algısını bozabiliyor.
Uyuşturucu kullanımından sonra da bu sanrılar ortaya çıkabileceği gibi bazı hastalar, çevresindeki insanları hayvan sanabiliyor.
Zoantropinin semptomları genellikle bir saatten birkaç yıla kadar değişebiliyor. Kırsal ve endüstriyel olmayan bölgelerdeki insanlarda ise daha çok ortaya çıktığı bildiriliyor.
Bir kere daha görüyoruz ki gerçeklik, oldukça esnek bir kavram ve insan zihni oldukça güçlü. Siz neler düşünüyorsunuz?
