Başak Nur GÖKÇAM
Türkiye’nin alışveriş merkezi sektöründe enerji tüketimi ve karbon ayak izini sistematik olarak ölçen ilk endeks çalışması olan AVM Sürdürülebilirlik ve Enerji Endeksi sonuçları açıklandı. Çalışma, Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ve Akademetre iş birliğiyle hayata geçirildi. Dünya genelindeki alışveriş merkezleri için düzenli karbon ayak izi ölçümlemesi yapan ilk sistematik araştırma olma özelliğini taşıyan endeks ile AVM’lerin çevresel etkileri somut verilerle analiz edilerek, sürdürülebilirlik stratejilerine yön verilmesi amaçlanıyor.
AVM Sürdürülebilirlik ve Enerji Endeksi’nin açıklandığı toplantıda konuşan AYD Başkanı Nuri Şapkacı, “Dünyamızın ve ülkemizin içinde bulunduğu iklim krizi nedeniyle de sürdürülebilirlik hayati bir önem taşıyor. Bu bağlamda AVM’lerinde sürdürülebilirlik adımlarını çok hızlı atması gerekiyor. Geçen yılın sonlarında ilk adımlarını attığımız raporun ana eksenine iklim değişikliği, yatırımcı talepleri, değişen yasal düzenlemeler, mega trendleri ve tüketici beklentilerini aldık.
Sektör paydaşları ile yapılan görüşmeler sonucunda Türkiye AVM Ekosistemi/sektörel sürdürülebilirlik yol haritasını oluşturduk. EY ile birlikte hazırladığımız ve AVM sektöründe bir ilk olan kapsamlı sürdürülebilirlik çalışmasının ikinci fazını 2 Mayıs 2024 tarihinde düzenlenen basın toplantısıyla açıkladık. Sektör için bir yol gösterici olacak bu raporun da çok kıymetli olduğuna inanıyoruz” dedi.
“Artık aksiyona geçme vakti”
İklim değişikliğine bağlı sorunların herkesin gündeminde olduğunun vurgusunu yapan AYD Sürdürülebilirlik Komitesi Başkanı Cem Eriç de, “Bu sorunları konuşmanın değil çözüm önerileri üretmenin, aksiyona geçmenin zamanı geldiğine inanıyorum. Bizler de AYD üyeleri olarak bu konuda aksiyona geçtik. Bu noktada devletlerin, kamu-özel sektör tüm kuruluşların iş birliği içinde çalışması gerekiyor.
Sektör hareketi olarak da AYD’nin bu çabası önemli. Bu çalışmada tüm paydaşlarımızla sürdürülebilirliği bütünsel bir çerçevede ele aldık. Bu çalışmalar kolektif hale gelmezse, etki gücünü artırmazsak istediğimiz sonuçları alamayız. Bu çalışma paydaşların kıyaslama yapması için önemli bir kaynak olacak. Sonra AVM’lere rehberlik etmek istiyoruz. Karbon ayak izini azaltmak için bir sektör hedefi oluşturacağız” diye konuştu.
AVM Sürdürülebilirlik ve Enerji Endeksi, elektrik, su, doğalgaz tüketimi gibi kritik verileri değerlendirerek toplam kapalı alan (TKA), ortak alan (OG) ve kiralanabilir alan (GLA) bazında enerji kullanımını raporladı. Öte yandan raporda iklim bölgesi, mimari yapı ve teknik altyapıya bağlı enerji tüketim analizlerine yer verildi. Buna göre:
Türkiye genelinde 13,9 milyon metrekare GLA (kiralanabilir alan) dikkate alınarak hesaplanan enerji endeksi, kiralanabilir alan bakımından AVM’lerin yaklaşık 5’te 1’inin veri paylaşımıyla oluşturuldu.
Türkiye’de AVM’lerin ortalama karbon ayak izi (OA+GLA) metrekare başına yılda 65,4 kilogram
Elektrik kaynaklı karbon salımı metrekare başına yılda 63,6 kilogram olurken doğalgaz kaynaklı salım ise metrekare başına yılda 1,56 kilogram olarak belirlendi.
Türkiye’deki AVM’ler orta seviyede
Endeksteki değerler uluslararası karbon ayak izi kriterleriyle kıyaslandığında Türkiye’deki AVM’lerin sürdürülebilirlik açısından orta seviyede yer aldığını gösterdi. Enerji verimliliği önlemleri alınmamış AVM’ler dünya genelinde metrekare başına yılda 100-150 kilogram karbon salımına sahip olurken, Türkiye’deki AVM’lerin ise bu seviyenin altında kalarak daha iyi bir performans gösterdiği belirtildi.
GES kullanımı artıyor
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ve Akademetre iş birliğiyle hayata geçirilen AVM Sürdürülebilirlik ve Enerji Endeksi’ne göre Türkiye’de güneş enerjisi sisteminde de kullanım arttı. Buna göre;
-GES kullanan AVM’lerde, ortak alan elektriğinin yüzde 40,3’ü yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanıyor.
-GES yatırımları ile AVM’lerin karbon ayak izinde yıllık yüzde 20’ye kadar azalma sağlanabiliyor.
