Dünya’ya uzaydan baktığımızda, ağırlıklı olarak mavi okyanus ve denizleri görürüz. Ancak son araştırmalara göre, Dünya okyanusları günümüzdeki tanıdık mavi rengine kavuşmadan önce milyarlarca yıl boyunca yeşildi.
Bilim insanları, 3 milyar ile 600 milyon yıl önce Dünya okyanuslarının çok farklı bir görünüme sahip olduğunu düşünüyor. O zamanlar, içerdiği yüksek miktarda demir hidroksit nedeniyle okyanus suları mavi yerine yeşil parlıyor olabilirdi. Demir hidroksit mavi ışığı emerken, su kırmızı ışığı emiyordu. Bu durum, okyanusların yeşil görünmesine neden oluyordu.
Siyanobakterilerin rolü
O dönemde, Dünya’daki ilk fotosentetik organizmalar olan siyanobakteriler, demir açısından zengin bu sularda değişmeye başladı. Modern bitkilerin klorofil kullanarak mavi ve kırmızı ışığı emmesine karşılık, ilk siyanobakteriler yeşil ışığı emen fikobilinler adı verilen özel pigmentler geliştirdiler. Bu pigmentler, siyanobakterilerin bu ortamlarda gelişmesini sağladı.
Bilim insanları bu teoriyi antik okyanus kimyasını simüle ederek ve siyanobakterileri yeşil ışık koşulları altında yetiştirerek test ettiler. Sonuçlar, yeşil ışığa adapte olmuş siyanobakterilerin daha hızlı büyüdüğünü doğruladı. Bu adaptasyon, Dünya okyanuslarının bir zamanlar yeşil olduğu iddialarını güçlendirdi.
Oksijenin etkisi ve okyanusların değişimi
Ancak okyanusların bu yeşil rengi kalıcı değildi. Siyanobakteriler geliştikçe, fotosentez yoluyla oksijen üretmeye başladılar ve Dünya’nın atmosferini ve okyanuslarını yavaş yavaş değiştirdiler. Oksijen, deniz suyundaki çözünmüş demirle reaksiyona girerek okyanus tabanına batan demir oksitler oluşturdu. Bu süreç milyarlarca yıl sürdü ve sonunda sudaki demir içeriğinin çoğu uzaklaştı.
600 milyon yıl önce, Dünya’nın okyanusları tamamen değişmişti. Mavi ışığı emecek büyük miktarda demir hidroksit olmadan, okyanuslar günümüzdeki koyu mavi renge kavuştu.
Okyanuslarımızın tarihini ve geçirdikleri renk değişimlerini anlamak, gezegenimiz hakkında bilgi sağlamanın ötesinde faydalar da sunuyor. Uzaylı yaşamı arayan bilim insanları, bu bilgiyi diğer gezegenlerdeki yaşam arayışlarında kullanabilirler.
Genellikle yaşamın biyolojik bir işareti olarak gezegen atmosferlerinde oksijen aranır. Ancak bu yeni araştırma, yeşil okyanusların erken uzaylı yaşamın önemli bir işareti olabileceğini öneriyor. Yeşil tonlu bir dünya keşfedersek, bu, tıpkı eski Dünya’da olduğu gibi, erken fotosentetik organizmaların orada geliştiği anlamına gelebilir.
