Ticaret Bakanlığı, 2024 yılı boyunca gerçekleştirdiği kapsamlı denetimlerle 91,6 milyar TL’lik para cezası kesildiğini açıkladı. Gümrük işlemlerinden tüketici haklarına kadar geniş bir alanda yürütülen incelemeler, devlet gelirlerine önemli katkı sağladı.
1.562 rapor hazırlandı
Bakanlık açıklamasına göre, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’nın yürüttüğü çalışmalar çerçevesinde toplamda 1.562 rapor hazırlandı. Bu raporlar doğrultusunda gümrük usulsüzlükleri nedeniyle 4,6 milyar TL vergi tahakkuku ve 82,1 milyar TL idari para cezası kesildi. Böylece kamuya toplamda 86,7 milyar TL gelir sağlandı.
17 farklı sektörde denetim
Otomotiv, tekstil, tüketici elektroniği ve gıda gibi 17 sektörde faaliyet gösteren 250 firmanın işlemleri detaylı incelemeye alındı. Planlı ve plansız yapılan kontroller sonucunda, ek olarak 1,5 milyar TL kamu alacağı tespit edildi.
Fiyat dengesizliğinin önlenmesi amacıyla sürdürülen denetimler kapsamında, 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde 112,8 milyon TL idari para cezası uygulandı. Otomotiv, zincir marketler, hazır beton ve temel gıda ürünleri gibi sektörlere yönelik kontrollerle piyasa düzeninin sağlanması hedeflendi.
Tüketici haklarına yönelik cezalar
Tüketici mağduriyetlerini önlemeye yönelik olarak 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında finansal kuruluşlardan mesafeli satışlara kadar birçok alanda incelemeler yapıldı. Bu çerçevede, tüketici haklarını ihlal eden firmalara toplam 3,5 milyar TL idari para cezası verildi.
2025 yılında da kapsamlı kontroller yapılacak
Bakanlık, 2025 yılında da denetimlere hız kesmeden devam edeceğini açıkladı. Vergide adaletin sağlanması, kamu zararının önlenmesi ve spekülatif fiyat artışlarının önüne geçilmesi için kapsamlı kontroller yapılacağı belirtildi. Özellikle stokçuluk ve haksız kazançla mücadeleye ağırlık verileceği vurgulandı.
Ticaret Bakanlığı, değişen piyasa koşullarına hızla uyum sağlayarak vatandaşların ekonomik haklarını koruma ve adil rekabet ortamını güçlendirme hedefiyle çalışmalarını sürdürecek.
Ticaret Bakanlığı’nın açıklaması
Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada şöyle denildi:
“Hızlı ve kolay ticaret anlayışıyla Ticaret Bakanlığınca sunulan kamu hizmetlerinin etkin, hızlı ve verimli olmasını teminen, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığımız tarafından rehberlik, teftiş ve denetim çalışmaları 2024 yılında da etkin bir şekilde yürütülmüştür.
Bu çerçevede, gümrük işlemlerinde tespit edilen usulsüz işlemlere ilişkin 2024 yılında sonradan gerçekleştirilen teftiş, inceleme, denetim ve soruşturmalar neticesinde, 1.562 adet rapor düzenlenmiştir. Bu raporlarla Hazine’nin vergi kaybına uğratıldığı tespiti ile 4,6 milyar TL tutarında vergi tahakkuku ve 82,1 milyar TL tutarında idari para cezasının uygulanması sağlanarak, toplam 86,7 milyar TL kamu alacağı tahakkuk ettirilmiştir.
2024 yılı içerisinde gerçekleştirilen sonradan kontrol denetimleri ile yükümlülerce gerçekleştirilen gümrük işlemlerinin geçmişe dönük incelenmesi ile eşyanın tesliminden sonra gümrük beyannamelerinin sonradan kontrolü gerçekleştirilmiştir. Otomotiv, tüketici elektroniği, tekstil, gıda, makine, kozmetik ve oyuncak sektörleri olmak üzere, 17 farklı sektörde faaliyet gösteren 200 firmanın planlı sonradan kontrol denetimi ve muhtelif sektörlerde faaliyet gösteren 50 firmanın plan dışı sonradan kontrol denetimi gerçekleştirilmiş olup, bu kapsamda toplam 250 firmanın gümrük işlemleri denetime alınmıştır. Bu doğrultuda gerçekleştirilen sonradan kontrol denetimleri neticesinde, 399,5 milyon TL tutarında vergi tahakkuku, 1,1 milyar TL tutarında idari para cezası uygulanması sağlanarak toplam 1,5 milyar TL tutarında kamu alacağı tahakkuk ettirilmiştir.
Diğer taraftan, fiyat istikrarının sağlanması ve fahiş fiyatın engellenmesi suretiyle, adil bir iç piyasanın tesisi amacıyla sektör bazlı denetimlerin yanında, fahiş fiyat denetimlerine de hız kesmeden devam edilmiştir. Bu kapsamda, otomotiv, hazır beton/çimento, özel okullar, tavukçuluk, yumurta, zincir market ve alışveriş merkezleri, sebze-meyve ticareti, ekmek, süt, fındık, antep fıstığı, ambalajlı su ürünleri, yemek kartları başta olmak üzere önemli sektörlerde 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümleri uyarınca denetimler yapılmıştır. Bu denetimler sonucunda tanzim edilen raporlara istinaden, firmalara 112,8 milyon TL idari para cezası uygulanmıştır.
Bunun yanı sıra, 2024 yılında firmaların mevzuata uyum durumlarının kontrolü ile birlikte tüketicilerin ekonomik menfaatlerini korumak ve bilinçlendirmek maksadıyla 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca, finansal kuruluşlar, abonelik hizmeti, taksitle satış, mesafeli satışlar, devre tatil, ön ödemeli konut satışları, işyeri dışında satışlar, satış sonrası hizmetler ve paket tur sektörlerinde denetimler gerçekleştirilmiştir. Bu denetimler neticesinde tüketici mağduriyetine yol açan uygulama ve işlemleri nedeniyle firmalara toplam 3,5 milyar TL idari para cezası uygulanmıştır.
Ticaret Bakanlığı faaliyet alanı çerçevesinde, denetimsiz bir alan bırakılmaması hedefini esas alan bir anlayışla, hizmet sunum kapasitesinin genişletilmesi, vergi kaybının, kaçakçılığın, kayıt dışı ekonominin, fahiş fiyat uygulamalarının önlenmesi ve tüketicinin korunması gibi vatandaşlarımızın günlük yaşamlarını ve adil bir rekabet ortamının sağlanmasını doğrudan etkileyen alanlardaki denetim faaliyetleri hız kesmeden devam etmiştir. Bu çerçevede, Ticaret Bakanlığı Müfettişleri tarafından 2024 yılında gerçekleştirilen ve yukarıda özetle bahsedilen tüm teftiş, inceleme ve soruşturmalar neticesinde toplam 91,6 milyar TL idari para cezası/kamu alacağı tahakkuk ettirilmiştir.
2025 yılında da Ticaret Bakanlığı, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı tarafından rehberlik anlayışı ön planda tutularak, hızla değişen ve gelişen kurumsal yönetim ve denetim sistemleri ile uyumlu teftiş, inceleme ve denetimlere azami hassasiyetle devam edilecektir. Mevzuata aykırı işlem tesisi ile haksız kazanç sağlayan ve kamu zararına yol açan firmaların tespit edilerek vergide adaletin sağlanmasına, Devletimizin gelir kaybına uğratılmasının önüne geçilmesine yönelik çalışmalarımız sürdürülecektir. Ayrıca, spekülatif fiyat oluşumlarını engellemek ve stokçuluğu ortadan kaldırmak, adil, rekabetçi, istikrarlı bir piyasa yapısını tesis etmek amacıyla fahiş fiyatın önlenmesine, esnaf ve sanatkârlar ile tüketicilerin korunmasına yönelik denetim ve uygulamalara kararlılıkla devam edilecektir.”
