Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla birlikte, Şubat 2022’den bugüne Rusya’ya pek çok yaptırım uygulayan AB, AB-Rusya arasındaki büyük ticaret hacmine de darbe vurmuş oldu. Savaş öncesinde AB’nin dünya ile yaptığı toplam mal ticaretinin yüzde 5,8’ini temsil eden Rusya, AB’nin beşinci büyük ticaret ortağıydı.
Mart 2023’te 22,2 milyar Euro’luk zirve…
2021 yılında AB-Rusya’nın toplam mal ticareti 257,5 milyar Euro seviyesine ulaşmışken, savaşın başlamasıyla Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımlar karşılıklı ticarette sert düşüş getirdi. Şubat 2022’de Rusya’dan 21,4 milyar Euro’luk ithalat yapan AB, 7,6 milyar Euro’luk ihracat gerçekleştirdi. Ancak AB, 2022 boyunca Rusya’ya başta doğal gaz olmak üzere fiyatı artan enerji ürünleri nedeniyle çok yüksek bedel ödedi.
AB’nin Rusya’dan ithalatı Mart 2023’te 22,2 milyar Euro’yla zirveyi görse de, Eylül 2023’te AB’nin Rusya’dan ithalatı 3,1 milyar Euro’ya kadar geriledi. Rusya’nın AB’den ithalatı ise savaşın ardından geçen sürede 2,7 milyar Euro’ya kadar geriledi.
Toplam ticaret geriliyor
Şubat 2022’de 29 milyar Euro olan aylık toplam ticaret hacmi, Şubat 2023’te 9,2 milyar Euro ve Şubat 2024’te 6,2 milyar Euro’ya düştü. En güncel verilerin yayımlandığı bu yılın eylül ayında ise ikili ticaret hacmi 5,9 milyar Euro olarak hesaplandı. Bu düşüşle AB ve Rusya arasındaki ikili ticaret hacmi savaş öncesine kıyasla 5’te bir seviyesine geriledi.
AB’nin Rusya’ya ihracatı bu yılın üçüncü çeyreğinde ise 2022’nin aynı dönemine göre yüzde 58 ve Rusya’dan ithalatı da yüzde 86 azaldı. AB’nin özellikle 2021 ve 2022’de enerji ürünleri için ödediği yüksek fiyatlar önemli bir ticaret açığına neden olmuştu. AB’nin Rusya ile ticaret açığı, 2022’nin ikinci çeyreğinde 46 milyar Euro’yu bularak zirve yapmıştı. Ancak ithalat kısıtlamaları ve düşen enerji fiyatları sonucunda bu yılın üçüncü çeyreğinde AB’nin Rusya ile ticaret açığı 600 milyon Euro’ya kadar geriledi. Buna rağmen, AB tarafı kendi ekonomisi için zaruri olan başta doğal gaz ve LNG olmak üzere gübre ve nikel gibi çeşitli ürünlerde Rusya ile olan ticarete ara vermedi.
AB 14 yaptırım paketi uygulamaya koydu
Şimdiye kadar 14 yaptırım paketi uygulamaya koyan AB’nin finans sektöründeki yaptırımlar arasında, 10 Rus bankasına ödeme sistemi SWIFT yasağı, Rusya’nın AB sermaye ve finans piyasalarına erişiminin kısıtlanması, Rusya Merkez Bankası ve Rusya Bölgesel Kalkınma Bankası ile yapılan işlemlerin engellenmesi, Rus vatandaşlarının AB bankalarına yüksek mevduat yatırmasının önlenmesi, Rusya’ya banknot gönderilmemesi ve Ruslara kripto varlık işlemi sunulmaması gibi alanlar yer aldı.
Enerji sektöründeki yaptırımlar, Rus petrol ve petrol ürünlerinin deniz yoluyla taşınmasıyla ilgili bir fiyat sınırlaması, Rusya’dan ham petrol, petrol ürünleri ve kömür ithalatı yapılmaması, LPG alınmaması, Rus sıvılaştırılmış doğal gazının (LNG) AB tesislerinden yeniden ihraç edilmemesi, enerji sektörüne yönelik Rusya’ya mal ve teknoloji ihracat yasağı, enerji ve madencilik sektörlerine yeni yatırımların yasaklanmasını içerdi. İkili ticaretteki sert düşüşe rağmen AB tarafı, kendi ekonomisi için zaruri olan başta doğal gaz ve LNG olmak üzere gübre ve nikel gibi çeşitli ürünlerde Rusya ile ticareti sonlandıramadı.
