Literatürde yer alan “The Smell of Virtue: Clean Scents Promote Reciprocity and Charity” (Erdem Kokusu: Temiz Kokular Karşılıklılığı ve Hayırseverliği Teşvik Eder) isimli araştırma kokuların davranışlarımız üzerindeki etkisini oldukça çarpıcı bir perspektiften inceliyor.
Araştırma, temiz kokuların bireylerin güven, cömertlik ve yardımseverlik gibi davranışları üzerinde ne gibi bir etkisi olduğunu tespit etmeyi amaçlıyor.
İlk olarak metodolojisini incelemekte fayda var.
Araştırma kapsamında iki deney yapılıyor ve ilk deneyde temizlik kokularının güvene dayalı davranışlara etkisi, ikinci deneydeyse temizlik kokularının yardımseverlik üzerindeki etkisini incelniyor.
Bu doğrultuda birinci deney kapsamına 16’sı erkek, 12’si kadın 28 katılımcı, ikinci deney kapsamınaysa 72’si erkek, 25’i kadın ve 2’si belirtilmemiş 99 lisans öğrencisi dahil ediliyor.
Araştırma, yapılan deneyler kapsamında odanın temizlik kokusu ya da kokmaması durumunun güven bağlamındaki geri ödeme davranışları ve yardım projelerine katılma ve bağış yapma eğilimleri üzerindeki etkisi araştırılıyor.
Peki bulgular neyi işaret ediyor? Temiz bir kokuya sahip odada bulunan katılımcıların güven ve adalet duygusunda artış görülüyor.
Deney kapsamında yapılan güven oyununda, temizlik kokulu odada bulunan katılımcıların diğer katılımcılara göre daha fazla para iade ettiği görüldü.
Yani, bu bulgu temizlik kokularının güven duygusunu ve adalet davranışlarını artırabileceğini gösterdi.
Ek olarak, temizlik kokulu odadaki katılımcıların yardım projelerine katılma konusunda daha yüksek bir istek gösterdiği tespit edildi.
Sonuçlar temizlik kokularının cömertlik duygusunu tetiklediğine işaret ediyor.
Araştırmacılar, temizlik kokulu ortamda bulunan katılımcıların %22’sinin bağış yapmaya istekli olduğunu, kokusuz ortamda bulunanlarınsa yalnızca %6’sında bu isteğin bulunduğunu ifade ediyor.
Bu sonuç, temizlik kokularının bireylerin sosyal yardımlaşmaya yönelik motivasyonlarını artırabildiği şeklinde yorumlanıyor.
Özetle, araştırma bulguları kokuların insan davranışları üzerinde ne derece büyük bir etkisi olduğunu gösteriyor.
Bu sonuçlar, aslında bir mağaza ortamında kullanılan kokunun da stratejik bir araç olarak değerlendirilebileceğini gösteriyor.
Kokuların davranış üzerindeki etkisi düşünüldüğünde, mağaza kokularının yalnızca bir atmosfer yaratma ya da müşterileri rahatlatma aracı olmaktan öteye geçerek müşterilerin davranışlarını ve kararlarını etkileyebilecek güçlü bir unsur olabileceği açıkça görülüyor.
