Dün başlayan geniş kapsamlı elektrik kesintilerinin ardından Fransa’nın bazı bölgeleriyle, İspanya ve Portekiz’de hayatın akışında ciddi aksaklıklar baş gösterdi. Milyonlarca insanın “temel modern ihtiyaçlara erişim”den mahrum kalması, kentlerin karanlığa gömülmesi, trafiğin sıkışması ve toplu taşımanın durması, şoke edici görüntüler teşkil etti. Sebebi belirlenemeyen kesintilerle ilgili kriz merkezleri oluşturuldu.
Siber saldırı ihtimali de göz ardı edilmeksizin araştırmalar devam ederken, AB Komisyonunun İspanyol Başkan Yardımcısı Teresa Ribera “herhangi bir sabotaj veya siber saldırı olduğunu söylemeyi gerektiren hiçbir şey olmadığını” ifade etti.
‘Ani ısı değişikliği’ gerekçesi inandırmadı
İspanya basınında çıkan haberlere göre, Portekiz’in ulusal enerji şirketi REN’den yapılan açıklamada, kesintinin yüksek gerilim hatlarındaki anormal salınımlardan kaynaklanmış olabileceğini, buna da İber Yarımadası’nda görülen “ani sıcaklık değişikliklerinin sebep olabileceği” ifade edildi. Şirketin açıklamasıyla ilgili İspanyol sosyal medyasında gelişen çok sayıdaki yorumda gerekçeyle dalga geçen ifadelerin yanı sıra inandırıcı olmadığını belirten tepkiler yer aldı.
1 milyar euro çarpıldı
İspanya merkezli The Objective’in haberinde, kesintinin meydana getirdiği kayıpları net olarak belirlemenin erken olduğu aktarılırken, oluşan kaybın ciddi etkilerinin olacağı ifade edildi. Elektrik kesintisinden doğrudan etkilenen iş sektörlerinde meydana gelebilecek kaybın 1 milyar euro olabileceği, üretimin yanı sıra soğutma eksikliği nedeniyle kayba uğrayabilecek stokların da zararına dikkati çekildi.
Tartışmalı strateji ‘savaş histerisi’
AB Komisyonu 26 Mart’ta duyurduğu stratejide halka, “acil durumlara karşı asgari 72 saatlik temel malzemeleri bulundurma” konusunda çağrı yapmıştı. Avrupa’daki yüksek tirajlı gazetelerde, AB’nin 450 milyon vatandaşını yakın bir tehdide karşı uyardığı haberleri yer aldı. Avrupa Parlamentosundaki aşırı sağcı partilerin mensubu milletvekilleri, AB Komisyonunu korku salıp savaş çığırtkanlığı yapmakla suçladı, stratejiyi “savaş histerisi” olarak nitelendirenler oldu.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’in bilgilendirmesi üzerine ülkesindeki elektrik kesintileriyle ilgili görüşme gerçekleştirdiği bildirildi. Elektrik kesintilerine ilişkin araştırmalarda siber saldırı ihtimali de değerlendirilmiş ancak durumu yakından takip ettiklerini belirten Avrupa Birliği (AB) yetkilileri, buna ilişkin kanıta rastlanmadığını bildirmişti.
Bakan Bayraktar: “Sıkıntı yok, biz en uçtayız”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, İspanya’da başlayan ve Portekiz ve Fransa›nın belirli bölgelerini etkileyen elektrik kesintilerini değerlendirerek, Türkiye’nin de Avrupa’nın elektrik sistemine bağlantısı olduğunu anımsattı. Bayraktar, hala söz konusu ülkelerden olayın nedenine ilişkin net bir açıklama gelmediğini vurgulayarak, “Kabine’ye bilgi verdim. Bizde sıkıntı olmuyor ama bizi etkileyebilecek boyutta bir şey.
Allah’tan biz en uçtayız” dedi. Kesintinin ana sorumlusunun İspanya olarak görüldüğüne dikkati çeken Bayraktar, “Talep fazla olmayınca rüzgâr ve güneşin aşırı üretimini yönetemediler de deniyor, Fransa’da enterkonneksiyon sistem de kendini emniyete almak için kesmiş. Böyle şeylerden bahsediliyor. Büyük sıkıntı, baya büyük çaplı bir şey” değerlendirmesinde bulundu.
İspanya’da kesintisi büyük ölçüde giderildi
İspanya elektrik şirketi Red Electrica, trafo merkezlerinin tamamının faaliyete geçtiğini, bakım işlemlerinin sürdüğü aktardı. İspanya’nın elektrik ihtiyacının %99,16’sının karşılandığı vurgulanan açıklamada, üretimin 21 bin 265 megavat olduğu ifade edildi. Madrid Metrosu da çeşitli hatlarda yeniden hizmet vermeye başladı. Öte yandan bazı bölgeleri etkilenen Belçika’da da hayatın normale döndödüğü belirtildi.
“15 gigavatlık üretim 5 saniyede kayboldu”
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, elektrik kesintisi sırasında ülkenin elektrik ihtiyacının yüzde 60’ının 5 saniyede yok olduğunu belirtirken, “Elektrik şirketi bize dün 12.33’te sistemden 5 saniye içinde 15 gigavatlık üretimin aniden kaybolduğunu bildirdi. Bu daha önce hiç yaşanmamış bir şey. Fikir vermesi açısından 15 gigavat o anda ülkenin ihtiyacının yaklaşık yüzde 60›ına denk geliyordu” dedi. Elektrik kesintisinin nedenine ilişkin hiçbir ihtimali göz ardı etmediklerini yineleyen Sanchez, tüm olasılıkların analiz edildiğini belirtti. Sanchez, iş dünyasının elektrik
kesintisinden etkilenmesine rağmen finans piyasaları ve borsaların “iyi bir kapanış” yaptığını dile getirdi. Sanchez, ülkedeki 8 bölgenin özerk yapıya sahip İspanya’da yerel yönetimlerin idarelerini merkezi hükümete devrettiği 3. seviye acil durum planı talebinde bulunduğu söyledi. İspanya Başbakanı Sanchez, Madrid’in yanı sıra bu bölgelerin Endülüs, Kastilya- La Mancha, Extremadura, Galiçya, La Rioja, Murcia ve Valensiya olduğunu ifade etti.
Portekiz’de 6,2 milyon kişi elektriğe kavuştu
Portekiz haber ajansı Lusa’ya göre, elektrik şirketi E-Redes gece yarısı itibarıyla 424 trafo merkezinin kısmen faaliyete geçtiğini açıkladı. Ülkede 6,2 milyon müşteriye elektrik hizmeti sağlandığını duyuran şirket, normale dönüşün ne zaman olacağının belli olmadığını ifade etti.
